پیچ

پیچ  قطعه ای فولادی جهت اتصال و محکم کردن دو قطعه استفاده می‌شود. این قطعات فلزی یا فولادی از نظر شکل ظاهری از بدنه ای با رزوه مارپیچی و یک سر برای پیچاندن آن توسط پیچ گوشتی، آچار و ... با سطح مقطع بزرگتر از بدنه ی پیچ تشکیل شده اند. انتهای استوانه ای رزوه شده پیچ ها، به شکل مخروطی و غیر مخروطی موجود هستند. پیچ های با انتهای مخروطی به دلیل اینکه مستقیما وارد سوراخ مورد نظر می شوند به پیچ خودکار نیز معروف هستند؛ در حالیکه پیچ های غیر مخروطی با یک مهره یا سوراخ رزوه جفت می‌شوند و در سطح موردنظر فرو می‌روند.

تاریخچه پیچ

براساس تاریخچه پیدایش پیچ، تولید آن به حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد و شواهد حاکی از آن است که تحولات صورت گرفته در پیچ ها مربوط به 150 سال پیش می‌باشد که موجب پیدایش آن ها به شکل مدرن و امروزی شده است. 

درباره تاریخچه پیدایش و نحوه استفاده ی پیچ ها در ابتدا، سند معتبری وجود ندارد؛ از اینرو باتوجه به مطالب موجود، تاریخ به دو بخش ساخت رزوه ها و تولید پیچ و مهره ها به شکل مدرن تقسیم می‌شود.

انواع پیچ

چوب:

پیچ چوب (Wood Screw) به اختصار با WS نیز نمایش داده می‌شود. این نوع از پیچ ها دارای رزوه های بزرگ و با فاصله هستند و همچنین ساختار نوک پیچ به گونه ای است که با قرار گیری در سطح چوب، فرورفتگی ایجاد کرده و در سطح موردنظر فرو می‌رود ازاینرو برای کاربرد ام دی اف و چوب مناسب ترین گزینه محسوب می‌شود و در اصطلاح پیچ خودکار نیز نامیده می‌شود.

آلن:

پیچ آلن یا پیچ سوکتی (Socket Screw) دارای یک فرورفتگی در سر خود می‌باشد که جهت استفاده به آچار مخصوصی نیاز دارد. این گونه از پیچ ها متداول ترین و پرکاربرد ترین انواع پیچ های موجود در بازار هستند.

پیچ فلز:

پیچ فلز یا Sheet Metal Screw که به اختصار SMS نشان داده می‌شود برخلاف پیچ چوب دارای رزوه سر تا سری بوده و رزوه های آن با فاصله کمتری از یکدیگر قرار دارند. این پیچ ها قابلیت پیچ کردن صفحات فلزی به یکدیگر را دارند.

نوک مته ای:

پیچ نوک مته ای یا Self Darilling Sheet Metal Screw دارای نوکی مته ای شکل هستند که موجب ایجاد یک سوراخ در سطح موردنظر می‌شوند و علت نامگذاری آن ها، ساختار متفاوت پیچ های نوک مته ای بوده است.

پیچ ماشینی:

پیچ ماشینی با معادل انگلیسی Machine Screw به اختصار به صورت MS نمایش داده می‌شود و دارای رزوه سرتاسری می‌باشد. این دسته از پیچ ها اغلب به جنس استنلس استیل هستند و با مهره بکار می‌روند و یا اینکه برای جای گذاری در سوراخ ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شش گوش:

پیچ شش گوش یا Hex Bolt به علت گل پیچ شش ضلعی ای که دارد به این نام اطلاق می‌شود و دارای انواع رزوه کامل و نیمه می‌باشد.

نوک بر:

پیچ نوک بر یا Thread Cutting Machine Screw مشابه پیچ ماشینی بوده و تنها انتهای نوک آن لاغرتر شده است.

لگ(lag):

پیچ لگ یا Lag Bolt همانند پیچ چوب است و فقط دارای گل پیچی شش گوش و متفاوت با پیچ چوب است که می‌تواند گشتاور بالاتری را تحمل کند.

مغزی:

پیچ مغزی یا Set Screw نمونه ای از پیچ ها و مشابه پیچ های ماشینی است؛ با این تفاوت که گل پیچ آن در درون بدنه ی آن قرار گرفته است. این گونه از پیچ ها برای اتصال سطوح به یکدیگر و در فضاهای محدود کاربرد دارند.

چشمی:

پیچ چشمی در انتهای خود دارای یک حلقه است که میتوان یک طناب، نوار یا زنجیر را به آن متصل کرد که برای جابجایی اجسام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شانه ای:

پیچ شانه ای یا Shoulder Bolt دارای یک قسمت میانی تقویت شده است و در برابر بارهای برشی و خمشی مقاومت بالایی دارد.

پیچ بار:

پیچ بار یا Carriage Bolt نوعی پیچ با رزوه نصفه است و در زیر گل پیچ خود دارای قسمتی مربعی می‌باشد که به محکم شدن پیچ در جای خود کمک می‌کند. این دسته از پیچ ها در مواردی که ارتعاش و حرکت زیاد است؛ مناسب ترین گزینه هستند.

پیچ بالابر:

پیچ بالابر با معادل انگلیسی Elevater Bolt دارای گل پیچی بزرگتر در مقایسه با سایر انواع پیچ ها است که به منظور اتصال نوار نقاله ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیچ چشمی چوب:

پیچ چشمی چوب یا Eye Lag مشابه پیچ چوب است که در انتهای آن یک حلقه به منظور گره زدن ریسمان و ... قرار گرفته است. این پیچ ها در قسمت پلاستیکی رول پلاک بسیار کاربرد دارند.

پیچ یو:

همانطور که از نام این پیچ مشخص است گونه ای از پیچ ها با شکل هندسی U است که برای اهداف خاص با گیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع سرپیچ (گل پیچ)

سرپیچ‌ یا گل پیچ ها نیز براساس نوع کاربرد انواع مختلفی مانند سرمخفی، نیمه گرد، سرذوزنقه ای، شش گوش، چهارگوش، خزینه پیچ گوشتی خور، سر پهن و .... دارند.

انواع رزوه پیچ

همانطور که پیش تر گفتیم بدنه پیچ دارای شکل هندسی حلزونی مانندی است که در اصطلاح رزوه نام دارد. رزوه پیچ ها متناسب با نوع کاربرد پیچ دارای انواع مختلفی نظیر رزوه مثلثی، مربعی، ذوزنقه ای، نیم دایره ای و ... می‌باشد که روش مثلثی رایج ترین و پرکاربرد ترین نوع رزوه است که با زاویه 55 و یا 60 درجه سطح ایتوانه ای پیچ را احاطه می‌کند.

رزوه های موردنظر به دو روش زیر ایجاد می‌شوند:

روش رولینگ ( بدون براده برداری)

روش براده برداری ( ماشینکاری)

کاربرد پیچ

این قطعه، کاربرد گسترده ای در تمامی صنایع از جمله صنعت الکترونیک، خودرو سازی، نفت، گاز، ساختمان سازی، پل سازی، سد سازی، راه آهن، آب و فاضلاب و ....دارد و به طورکلی قابل ذکر است که انواع پیچ به منظور اتصال و تثبیت دو قطعه با جنس یکسان و یا مختلف استفاده می‌شود. اما یکی از مهم‌ترین کاربردهای پیچ را می‌توان در نصب ساندویچ‌پانل معرفی کرد که جهت نصب و اجرای ساندویچ‌پنل از پیچ سرمته گالوانیزه واشردار، پیچ آلن سرعدسی و... استفاده می‌شود.