پانچ (سوراخکاری) به معنی ایجاد کردن حفره ها و برجستگی هایی بر روی اجسام مختلف است. این اجسام می توانند از جنس هایی مانند : کاغذ، چوب، فلز و... باشند. اما این توضیح فقط تعریف مختصری از پانچ است.
پانچینگ یک فرآیند شکل دهی فلزات است که در آن با استفاده از یک پرس پانچ به وسیله ای به نام پانچ، نیرو وارد می شود تا وارد قطعه مورد نظر شود و با برش قطعه، یک سوراخ در آن حفر شود.
به طبع پانچینگ در مرحله سوراخ شدن ورق، با خود تکه هایی که از پشت می افتند را به همراه دارد. که ضایعات ورق حساب می شوند. با توجه به جنس ورق آن ضایعات می توانند قابل بازیافت باشند و دوباره اعمال شود و یا غیر قابل بازیافت باشد و دور ریخته شوند.
پانچ معمولا ارزان ترین روش شکل دهی به ورق است و نسبت به فرآیند هایی چون لیزرکات (برش با لیزر) ، واترجت (برشکاری با آب) بسیار مقرون به صرفه تر می باشد.
مکانیزم کارکرد پانچ همانند یک پرس هیدرولیک است که بر روی جک بالایی تسمه قرار دارد و بر روی بستر پایینی ماتریس تعبیه شده و با توجه به مختصات داده شده، گیره ها دو ورق را حرکت داده تا با عملیات پانچ شکل مورد نظر روی آن ایجاد گردد.
با توجه به شکل سوراخ و نوع ورق از دستگاه های تنوعی برای پانچ و سوراخکاری استفاده می شود. از انواع دستگاه های پانچ فولادی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
